De vloer is lava...
Mineralen Mania
- scroll down -
Over vulkanen, mineralen en andere bijzonderheden op aarde
De aarde bestaat uit verschillende aardlagen. Hierin bevinden zich diverse gesteenten, zowel in vloeibare als in vaste vorm.
Tijdens deze workshop verdiepen de leerlingen zich in de processen van steenvorming, invloed van temperatuur op gesteente en de eigenschappen van gesteenten en mineralen. Ook ontdekken zij in deze les hoe de aarde is opgebouwd. Bij gebrek aan echte vulkanen in Nederland, maken we zelf een chemische variant, zodat we het proces van een vulkaanuitbarsting tóch kunnen bestuderen.
Vulkaanuitbarsting
Een vulkaan is een opening in het oppervlak van een planeet waar gesmolten gesteente (magma), gas en brokstukken van vast gesteente (tefra) door naar buiten komen. Rond zulke openingen wordt vaak een berg gevormd. De momenten waarop materiaal door een vulkaan wordt uitgestoten worden uitbarstingen of erupties genoemd.
Onderwijs
Tijdens de les leer je o.a.:
- Dat onze aarde bestaat uit drie hoofdlagen: de korst, de mantel en de kern. - Er drie soorten gesteente zijn, namelijk: sedimentair, stollings- en metamorfgesteente. - dat de wetenschapper Frederik Mohs een classificatiesysteem gemaakt heeft voor mineralen, gebaseerd op de hardheid van elk mineraal.
Proefje voor thuis
Stalactieten maken
Je hebt nodig:
* 2 plastic bekers
* Klein bord
* 3 stukjes wol draad (ongeveer 15 cm lang)
* Lepel
* Zuiveringszout (evt. met kleurstof)
1: Vul de twee bekers met heel erg warm water. Los zoveel mogelijk zuiveringszout op in het water, totdat het zuiveringszout niet meer oplost.
2: Plaats de twee bekers op het bord met een grote vuist aan ruimte tussen elkaar in. Zet dit geheel op een warme en droge plaats neer.
3: Draai de drie draden, van ieder ongeveer 15 cm, in elkaar tot één dikkere draad.
4: Dip één van de uiteinden in één beker en het ander uiteinde in de andere beker. Zorg ervoor dat het stuk touw tussen de bekers in omlaag hangt, dus in een boog.
5: Laat de bekers op het bord op een droge en warme plaats staan voor enkele dagen. Je zult dan hele kleine stalactieten en stalagmieten zien in het midden.
Uitleg:
Stalactieten en stalagmieten komen veel voor in ondergrondse grotten. Stalactieten lijken op ijspegels die aan de bovenkant van de grot hangen, maar ze zijn van steen. Hoe ontstaan die druipers? Als regenwater langzaam vanaf de bovenkant van een grot druppelt, lossen er mineralen in op. Het water verdampt als het naar beneden druppelt. De opgeloste mineralen blijven achter en verstenen tot stalactieten.
Als de druppels op de grond van de grot vallen, kan hetzelfde gebeuren. Dan ontstaan er stalagmieten, die groeien vanaf de grond omhoog. Stalactieten en stalagmieten groeien héél langzaam. Het duurt wel honderd jaar voordat ze een halve centimeter zijn gegroeid. Uiteindelijk, kan er na eeuwen een stalactiet tegen een stalagmiet aangroeien. Dan is er een zuil van mineralen ontstaan.
Termen & concepten
classificatie, kern, korst, kristallen, formatie, geologie, stolling, mantel, metamorf, mineralen, schaal van hardheid van Moh, obsidiaan, sedimentair, vulkaan
Kerndoel(en) die behandeld worden:
42 - De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur
44 - De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik
Mad Science atomische munten
De atomische munten laat zien hoe atomen verbinden. Je leert de regels voor het maken van moleculen. Dit is het perfecte startpunt om te ontdekken hoe de bouwstenen van materie bij elkaar passen.